¿Te apetece aprender euskera con un libro escrito en latín en el año 1610?
Pues hoy vas a aprender 100 palabras.
De la mano de la editorial “Mintzoa”, hemos podido conocer el libro “Mithridates de differentis linguis…” y recogemos las palabras que han escrito en su cuenta de Facebook:
“Como alguna rara vez pasa en este mundo del libro antiguo, localizado en Italia y ya en Navarra un rarísimo ejemplar “Mithridates de differentis linguis…”, año 1610.
Cubiertas en una preciosa Vitela.Escrito por CONRAD VON GESNER (1516-1565), bibliógrafo suizo de prestigio innegable. En este rarísimo ejemplar,habla de pasada de diferentes lenguas y de repente… cita al pueblo de los Vascones, el idioma que hablan y… el Padre nuestro del famosísimo Leizarraga ( 1506-1601) en su Nuevo testamento – Testamentu Berria, traducido al euskera por orden de la Reina de Navarra Juana de Albret transcrito palabra por palabra!!
Estudió en Estrasburgo y en Bourges, Francia hacia 1530…por lo tanto pudo conocer este idioma y al propio Leizarraga. Testamentu Berria – Nuevo testamento publicado en 1571. Por lo tanto conocía la existencia del Nuevo Testamento en euskera de Leizarraga.
Y para terminar… nada más y nada menos que 100 palabras en un perfecto euskera!! Odeya,ni,nola,beraz,ardoa,ura,echea,chori,berria,cerua,… emocionados! Joya histórica. A investigar más y más…”
Aquí tienes la tabla que hemos hecho en Euskara Satorra. Si ves algo que hay que corregir, dínoslo.
Euskara (1610) | Euskara (2020) | Latina | Gaztelera |
aita | aita | pater | padre |
ahardi | ahardi (txerri emea) | sus | cerda |
ahoa | ahoa | os | boca |
aker | aker | hircus | macho cabrío |
alaba | alaba | filia | hija |
alcandorea | alkandora | interula | camisa |
amar | ama | mater | madre |
anaya | anaia | frater | hermano |
andrea | andrea | domina | dama |
araguia | haragia | caro | carne |
arguia | argia | lux | luz |
ardoa | ardoa | vinum | vino |
ardia | ardia | ovis | oveja |
arima | arima | anima | alma |
arraya | arraina | piscis | pez |
arrebua | arreba | soror | hermana |
aretze | aratxe | vitulus | ternero |
astoa | astoa | afinus | burro |
bakust | ikusten dut (aditz trinkoa Bizkaian) | video | veo |
baina | baina | sed | pero |
baldin | baldin | si | si |
bat | baina | nisi | pero |
begui | begi | oculus | ojo |
belça | beltza | nigrum | negro |
beraz | beraz | merces | merced |
berria | berria | novum | nuevo |
bertan | bertan | statim | inmediatamente |
bessoa | besoa | brachium | brazo |
bihar | bihar | cras | mañana |
bihotza | bihotza | cor | corazón |
bildotza | bildotsa | agnus | cordero |
buruä | burua | capur | cabeza |
çahagui | zahagi | vinum | vino |
çaldi çahar |
zaldi zahar |
equus senex |
caballo anciano |
çergatti | zergatik | quare | por qué |
çeruä | zerua | coelum | cielo |
chori çubae |
txori zerua |
avis coelum |
ave cielo |
çuria | zuria | album | blanco |
deabruac | deabruak | diabolus | diablo |
dohatsu | dohatsu | beati | feliz |
ecen | ezen | etenim | de hecho |
echea | etxea | domus | casa |
edatendot | edaten dut (dot bizkaieraz) | bibo | bebo |
ederra | ederra | formosus | hermoso |
egun | egun | hodie | hoy en día |
eguzquia | eguzkia | sol | sol |
emazibea | emaztea | mulier | mujer |
echiaz | beraz | digitus | dedo |
escua | eskua | manus | mano |
eure | heure | tuus | tu |
ezta | ezta | non | tampoco |
gaitzerraitecac | gaitz-erraite | obtrectationis | difamación |
gatza | gatza | sal | sal |
goicea | goiza | mane | mañana |
gorria | gorria | rubrum | rojo |
gorputza | gorputza | corpus | cuerpo |
gucia | guztia | omnis | todo |
haice | haize | ventus | viento |
halaiotz | halako | propterea | por lo tanto |
handirie | handia | magnum | grande |
haortchoa | haurtxoa | puer | niño |
herioa | herioa | mors | muerte |
hi | hi | tu | tú |
hilebeth | hilabete | mensis | mes |
hordia | hordia | vinipotor | borracho de vino |
hortza | hortza | dens | diente |
iaincona | jainkoa | deus | dios |
ian | jan | comedere | comer |
iauna | jauna | dominus | señor |
ibaya | ibaia | flumen | río |
icarra | izarra | stella | estrella |
icena | izena | nomen | nombre |
idia | idia | bos | buey |
itsaßoac | itsasoa | mare | mar |
landa | landa | ager | campo |
lonaca | lo egin | dormio | dormir |
lurra | lurra | terra | tierra |
mahatsac | mahatsa | uvae | uva |
mibia | mihia | lingua | lengua |
nauc | nauk | sum | soy |
ni | ni | ego | yo |
nola | nola | quomodo | cómo |
non | non | quia | porque, pues |
odeya | hodeia | nubes | nube |
odola | odola | sanguis | sangre |
oguia | ogia | panis | pan |
ohea | ohea | lectus | cama |
oinac | oinak | pes | pié |
ora | ora, txakurra | canis | perro, can |
orduan | orduan | tunc | entonces |
sabelco | sabel | venter | vientre |
senarra | senarra | maritus | marido |
vicitzea | bizitza | vita | vida |
uncia | untzia | navicula | nave |
ura | ura | aqua | agua |
uria | hiria (uria bizkaieraz) | villa | villa, pueblo |
urthe | urte | annus | año |
¿Qué te ha parecido? ¿Bien?
Si la falta de tiempo era una excusa, ya no la tienes. Empieza a aprender euskera con Euskara Satorra Podcast.
Cuando quieras y donde quieras.
Que bueno.
Es estupendo.
Impresionante hallazgo igual que tu trabajo. Zorionak!